Informatie voor zorgverleners

De ISAAK studie is een gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek naar het effect van een klinische beslisregel voor appendicitis bij kinderen met acute buikpijn in de eerste lijn.

Achtergrond

Acute buikpijn is buikpijn die 7 dagen of minder bestaat. Een huisarts ziet naar schatting gemiddeld 2 tot 6 kinderen met acute buikpijn per jaar. Meestal gaat het om niet-ernstige oorzaken, zoals niet-specifieke buikpijn (61%), gastro-enteritis (18%) en obstipatie (16%). Ongeveer 5% van de kinderen heeft appendicitis. Het herkennen van appendicitis kan lastig zijn voor de huisarts, omdat de klinische presentatie veel overlap heeft met die van minder ernstige oorzaken van buikpijn én omdat appendicitis zich atypisch kan presenteren.

Uit eerder onderzoek in de eerste lijn blijkt dat momenteel 70% van de kinderen die met acute buikpijn wordt verwezen geen appendicitis heeft en dat 20% van de kinderen met appendicitis niet wordt verwezen tijdens het eerste consult. Verwijzingen van kinderen zonder appendicitis zijn belastend voor ouder en kind en leiden tot hoge zorgkosten, terwijl vertraging in de behandeling van kinderen met appendicitis de kans op perforatie en een verhoogde ziektelast vergroot.

Doel van de studie

In eerder onderzoek is een klinische beslisregel voor appendicitis ontwikkeld voor kinderen met acute buikpijn in de eerste lijn. Het gebruik van deze beslisregel, selectief gevolgd door een C-reactief proteïne point-of-care-test (CRP-POCT) zou de huisarts kunnen helpen bij het efficiënter verwijzen van kinderen met acute buikpijn, zonder vertraging in de diagnose van appendicitis. Het effect van deze beslisregel in de praktijk is niet bekend, dit wordt onderzocht tijdens de ISAAK-studie.

Studie-opzet

De ISAAK-studie is een praktijk-gerandomiseerd onderzoek onder 150 normpraktijken (praktijkgrootte: 2095 patiënten) in Nederland.

De helft van de praktijken komt in de controlegroep, waarin huisartsen standaardzorg toepassen bij kinderen met acute buikpijn. De andere helft komt in de interventiegroep, zij volgen een e-learning over het gebruik van de beslisregel en zullen deze inzetten bij kinderen met acute buikpijn.

De inclusie van kinderen wordt door de huisarts tijdens het spreekuur gedaan door middel van het invullen van een digitale vragenlijst via het HIS.

We streven naar een inclusie-aantal van 566 kinderen. De follow-up gebeurt op twee momenten: 30 dagen en 3 maanden na het huisartsenbezoek vullen kinderen en/of ouders vragenlijsten in. Daarnaast wordt dossieronderzoek gedaan bij geïncludeerde kinderen om te kijken wat de huisarts heeft gedaan en wat de uitkomsten waren.